Tο Εργαστήριο Ιστορίας και Κοινωνικών Επιστημών (ΙΚΕ) του ΠΤΔΕ του Πανεπιστημίου Αιγαίου έχει –από τον ιδρυτικό του κανονισμό και από τις ερευνητικές ευαισθησίες και διαθεσιμότητες των μελών του- ως βασικό στόχο την πολύπλευρη εκπαίδευση των φοιτητριών και φοιτητών του Τμήματος, αλλά και τη διενέργεια πρωτογενούς έρευνας, την ανάπτυξη εκπαιδευτικών εφαρμογών και την επιμόρφωση εκπαιδευτικών στις ακόλουθες επιστημονικές περιοχές:

• Ιστορία (κατ’ εξοχήν του 19^ου και 20ού αιώνα)
• Επιστημολογία και Διδακτική της Ιστορίας
• Ιστορία της Εκπαίδευσης
• Δημόσια Ιστορία
• Προσέγγιση της τραυματικής μνήμης
• Ιστορία των αντιλήψεων για την υγεία και την ασθένεια
• Μουσειολογία
• Εκπαιδευτική Πολιτική
• Πολιτική Επιστήμη
• Κοινωνιολογία της Θρησκείας
• Θρησκειολογία
• Σπουδές για τη Μετανάστευση

Οι νέες και ταχύτατες επιστημολογικές, επιστημονικές, θεσμικές και τεχνολογικές εξελίξεις που συντελούνται στον χώρο της εκπαίδευσης λαμβάνονται άμεσα υπόψη στον σχεδιασμό των δράσεων του Εργαστηρίου ΙΚΕ. Το Εργαστήριο Ι.Κ.Ε. λειτουργεί άτυπα από τα τέλη της δεκαετίας του 1990, ενώ θεσμοθετήθηκε με ΦΕΚ στις 15 Φεβρουαρίου 2016. Στεγάζεται σε έναν πολυ-λειτουργικό χώρο του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης στο κτήριο της 7^ης Μαρτίου. Ο χώρος αυτός φιλοξενεί τις ακόλουθες επιστημονικές δραστηριότητες: σεμιναριακά μαθήματα, επιμορφωτικά σεμινάρια, διαλέξεις, προβολές και παρουσιάσεις οπτικο-ακουστικού διδακτικού υλικού.

Παράλληλα, ο ίδιος χώρος χρησιμοποιείται και για την φιλοξενία μίας ευρείας και σταδιακά επεκτεινόμενης ερευνητικής υποδομής. Η υποδομή αυτή υπάρχει και συνεχώς επεκτείνεται από δωρεές και αγορές βιβλίων, αρχείων και οπτικο-ακουστικών διδακτικών μέσων. Με τον τρόπο αυτόν το Εργαστήριο κατορθώνει να μην είναι απλώς ένας χώρος όπου αποθηκεύεται υλικό και φιλοξενείται η επιστημονική δραστηριότητα των καθηγητών του Τμήματος. Γίνεται ένας ζωντανός χώρος, που βοηθά ερευνητές, υποψήφιους διδάκτορες, μεταπτυχιακούς φοιτητές, προπτυχιακούς φοιτητές και το ενδιαφερόμενο κοινό (κυρίως εκπαιδευτικούς της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης).

Οι σκοποί που εκπληρώθηκαν κατά το χρονικό διάστημα 2016-2018 αφορούσαν: α) την κατασκευή και συντήρηση των υποδομών του ΙΚΕ (βιβλιοθήκες και ντουλάπες αποθήκευσης), β) την ενίσχυση της τεχνολογικής υποδομής του ΙΚΕ με υπολογιστές και συναφή ηλεκτρονικά μηχανήματα, γ) τη δημιουργία θέσεων εργασίας ώστε να μπορούν να εργάζονται ταυτόχρονα 8-10 άτομα, δ) τη διενέργεια μαθημάτων σε μέλη ευάλωτων ομάδων, όπως σε προσφυγόπουλα, από συνεργάτες του ΙΚΕ, ε) τη διεξαγωγή φροντιστηριακών μαθημάτων, στ) τη διεξαγωγή επιμορφωτικών σεμιναρίων, ζ) τον σχεδιασμό και τη διεξαγωγή ημερίδων, διημερίδων και συνεδρίων, η) την εκπόνηση ερευνητικών προγραμμάτων, θ) την ανάληψη δημιουργικών πρωτοβουλιών για την ενημέρωση της τοπικής κοινωνίας και ι) τη διεξαγωγή εκθέσεων σε συνεργασία με άλλους φορείς με σκοπό την προαγωγή της ιστορικής κουλτούρας του πληθυσμού της Δωδεκανήσου.

Στο πλαίσιο αυτό αναφέρονται ενδεικτικά οι ακόλουθες δραστηριότητες που πραγματοποιήθηκαν στο διάστημα 2016-2018:

• Αναγόρευση Αργύρη Σφουντούρη σε επίτιμο διδάκτορα του ΠΤΔΕ (22 Ιουνίου 2016).
• Αναγόρευση Γιάννη Γιαννόπουλου σε επίτιμο διδάκτορα του ΠΤΔΕ (23 Μαϊου 2017).
• Παρουσίαση του βιβλίου των Γ. Κόκκινου, Π. Κιμουρτζή, Σ. Ντάλη και Έ. Λεμονίδου, Ιστορικά τραύματα και ευρωπαϊκή ιδέα. Από τη φρίκη των πολέμων και των ολοκληρωτισμών στο όραμα της ενοποίησης (εκδ. Παπαζήση, Αθήνα 2016) στις 23 Νοεμβρίου 2016 στην Βιβλιοθήκη της Σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών του κτηρίου Κλεόβουλος. Ομιλητές: Έ. Γιαννίκη, Χ. Κόντου, Γ. Παπαγεωργίου, Ι. Παπαγεωργίου.
• Διοργάνωση Έκθεσης σε συνεργασία με το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία με θέμα: «Σκοτεινή Επταετία: η Δικτατορία των συνταγματαρχών 1967-1974» στην αίθουσα Πολλαπλών Χρήσεων του κτηρίου Κλεόβουλος. Η Έκθεση εγκαινιάστηκε στις 16 Νοεμβρίου 2017 και λειτούργησε έως τον Φεβρουάριο του 2018. Την επισκέφθηκαν σχολικές τάξεις από όλη τη Ρόδο και ξεναγήθηκαν σε αυτή από τον καθηγητή Γ. Κόκκινο και φοιτήτριες που είχαν εκπαιδευτεί για τον σκοπό αυτό στο πλαίσιο των πρακτικών ασκήσεων βήτα φάσης.

Διεξαγωγή επιστημονικής ημερίδας με θέμα: «Η Δικτατορία 1967-1974. Καταστολή, μετασχηματισμοί, αντιστασιακοί θύλακες, εξέγερση» στην Αίθουσα Πολλαπλών Χρήσεων του κτηρίου Κλεόβουλος στις 17 Νοεμβρίου 2017. Συμμετείχαν οι εξής: Β. Καραμανωλάκης (Παν/μιο Αθηνών), Ζ. Σαλίμπα (ΕΑΠ), Β. Δρακόπουλος (ιστορικός, πρώην διευθυντής Βιβλιοθήκης της Βουλής των Ελλήνων), Ά. Ενεπεκίδου (Μουσειολόγος, Ίδρυμα Βουλής των Ελλήνων), Α. Καζάκος (ιστορικός, Ίδρυμα Βουλής των Ελλήνων), Π. Καραμούζης (ΠΤΔΕ, Παν/μιο Αιγαίου), Γ. Παπαγεωργίου (διδάκτωρ Διδακτικής της Ιστορίας ΠΤΔΕ Παν/μίου Αιγαίου), Θ. Διαμάντης (υποψήφιος διδάκτωρ ΠΤΔΕ Παν/μίου Αιγαίου), Π. Μηλιώνης (υποψήφιος διδάκτωρ ΠΤΔΕ Παν/μίου Αιγαίου).

 

Γιώργος Κόκκινος (Καθηγητής, Δ/ντής ΙΚΕ)